Những lưu ý trong thiết kế đô thị và quy hoạch hiện nay

Khi bàn về những bất cập như đã nói trên, có nhà chuyên môn cho rằng, Nhà nước cần phải ban hành đầy đủ hơn về các văn bản quy phạm và tiêu chuẩn thiết kế đô thị. Song, tôi cho rằng, cái gốc của vấn đề không phải là sự thiếu hụt các văn bản hướng dẫn. Chúng ta đều biết rằng, điều tra địa chất công trình, thiết kế nội thất đô thị là một ngành nghề động và linh hoạt, nó không giống như thiết kế cơ khí hay những hạng mục công trình xây dựng để sẽ dễ dàng chuẩn hóa. Nó rất đa dạng và khác nhau, tùy thuộc vào từng nơi chốn với những không gian cụ thể và tại các vùng miền khác nhau. Sự khác nhau còn là nhân tố khuyến khích để tạo phải những đô thị có bản nhan sắc. Nếu có thêm các tiêu chuẩn quy phạm, hướng dẫn thiết kế thì cũng chỉ buộc phải là những yêu cầu cơ bản và dừng lại ở tại những nguyên tắc chung mà thôi.

Trong Thông tư “Hướng dẫn về nội dung nội thất đô thị số 06/2013/TT-BXD - ngày 13/5/2013” của Bộ Xây dựng - là một hướng dẫn hơi đầy đủ và rõ ràng. Từ “yêu cầu chung về thiết kế đô thị”, từ “thiết kế đô thị trong đồ án quy hoạch chung”, “thiết kế đô thị trong đồ án quy hoạch chi tiết” đến “thiết kế nội thất đô thị trong đồ án nội thất đô thị riêng”. Đây là một thông tư với những nội dung hướng dẫn cực kỳ mở, không có gì là ràng buộc, làm khó cho các nhà chuyên môn. Vấn đề còn lại là trách nhiệm của những bạn trong cuộc.

Trong quy hoạch xây dựng nói chung, không riêng gì ở tại Việt Nam mà ở đâu cũng vậy, đều phải trải qua các giai đoạn, các bước thiết kế nội thất, từ tổng thể đến chi tiết, từ định hướng đến cụ thể hóa. Đây là một Tính chất kinh điển trong lĩnh vực chuyên môn quy hoạch xây dựng. Với chuỗi hệ thống các bước công việc này sẽ dẫn đến kết quả cuối cùng là chất lượng của thiết kế nội thất đô thị. Bởi tính dây chuyền của hệ thống thiết kế nội thất - Bước sau là sự kế thừa các nghiên cứu của bước trước. Chính vì vậy, nên chất lượng nghiên cứu của các bước đều cần được đầu tư chuyên môn một cách thỏa đáng. Tránh tình trạng khi bước sau phát hiện ra những sai lầm của bước trước (ở Việt Nam) cũng không dễ dàng được thay đổi, bởi đồ án quy hoạch tại bước trước trở thành pháp lý.

Kinh nghiệm thực tiễn về công tác tư vấn thiết kế nội thất xây dựng trong công đoạn gần đây, có một số vấn đề cần được trao đổi như sau:

- Chính quyền ở một số địa phương đôi khi còn quá cứng nhắc, khi có những kiến nghị điều chỉnh quy hoạch (tất nhiên, phải là những kiến nghị đúng đắn về học thuật, với lại lợi ích cho xã hội đô thị). Chúng ta đều biết, quy hoạch là một phạm trù động, tầm nhìn ở tại mỗi một thời kỳ sẽ có những nhận thức khác nhau. nên phải có trách nhiệm xem xét một bí quyết cẩn trọng.

- Rất nhiều các đồ án quy hoạch chung còn chưa thỏa mãn được đầy đủ các yêu cầu tự thực hiện. Cho dù là bước tổng thể, song cũng cực kỳ cần một sự đầu tư nghiên cứu kỹ càng và có chiều sâu. Ngay từ bước đầu này, đã nên một đội ngũ chuyên gia chuyên nghiệp về các nghề chuyên môn, đặc biệt rất bắt buộc sự tham gia của các nhân sự nhiều năm kinh nghiệm về thiết kế công trình đối với các đồ án quy hoạch chung.

- Do đặc thù của các bước thẩm chuẩn y sản phẩm của đồ án quy hoạch. Bước sau thường được thực hiện bởi các cá nhân và tổ chức tư vấn khác, nên đôi khi cũng không hiểu hết được ý đồ của nhà tư vấn trước. Trong công đoạn vừa qua, hầu hết địa phương chuộng tư vấn nước ko kể làm cho quy hoạch, mặc dù họ không hề là những người hiểu phương Đông và địa phương nhiều. Họ thường thuê các tổ chức tư vấn của phương Đông triển khai tiếp phần thiết kế nội thất ý tưởng (concept) mà họ đã được chính quyền địa phương chuẩn y. Là người làm thuê lại, phải các tư vấn Việt Nam cũng chỉ triển khai một phương pháp thụ động mọi những gì mà đồ án cảm hứng đã nêu. Chính cho nên thiếu chiều sâu và dù là tư vấn nước bên cạnh thiết kế, song cũng không mấy thành công.

- phải khuyến khích và coi trọng các dự án quy hoạch, hầu hết các bước nghiên cứu, từ bước ý tưởng ban đầu, đến bước khả thi cuối cùng của dự án là cùng một tác fake, để đề cao tinh thần trách nhiệm, bảo đảm tính chuyên sâu và đồng nhất về phong cách. đối với các dự án có quy mô lớn, được triển khai bởi rộng rãi tổ chức tư vấn, song vai trò của tổ chức tư vấn có đồ án ý tưởng được phê duyệt phải có trách nhiệm đến cùng trong quá trình triển khai các bước tiếp theo. Trên thực tiễn, các cơ quan quản lý của chính quyền địa phương cũng không thể làm tốt sự kết nối này được. Chỉ có tác giả của nó mới giữ được cái hồn của dự án.

- Trong một giới hạn diện tích đô thị nào cũng vậy, đều có 2 dòng đất: đất có chủ (đối tượng tiêu dùng đất này thuộc về chủ đất) và đất thuộc về cộng đồng. Nếu không có một nhận thức đúng đắn và tinh thần trách nhiệm vì tương lai của đô thị, 2 chiếc đất này thường rơi vào 2 tình trạng như sau: trong phạm vi đất có chủ, thường là hình ảnh thực dụng và ích kỷ, kém về kết nối với môi trường xung quanh. Trong phạm vi đất thuộc về cộng đồng, thường là hình ảnh sơ sài và thiếu kỹ càng kỹ lưỡng, có thể dễ dàng nhận thấy, các chiếc đô thị trong phạm vi đất này, kinh tổn phí dành cho nó đã không được dự trù và đầu tư một bí quyết thỏa đáng. thành thử, với cả 2 tình trạng này làm sao đô thị của chúng ta đẹp được.

Trong đô thị của chúng ta hiện nay (như Hà Nội), cụ thể là câu chuyện về những không gian xấu, ngôi nhà cực kỳ mỏng là hệ lụy của việc mở đường qua các khu dân cư. Các dự án này, hầu như chỉ mới làm cho được một việc là có con đường giao thông, còn hình ảnh về kiến trúc hai bên của tuyến đường này như thế nào, xử lý những không gian siêu mỏng ra sao thì vẫn chưa được quan tâm giải quyết. Tất nhiên, chẳng phải không có cách giải quyết. Rõ ràng cần nhìn nhận đúng đắn cũng như cách làm mang tính kỹ thuật của những người trong cuộc của dự án này. Họ thi hành công vụ làm đường như một cái máy, không phải có sự rung động gì về nội thất đô thị.

- Trong các cơ sở đào tạo, chương trình giảng dạy chuyên sâu về thiết kế nội thất đô thị cũng chưa được quan tâm một phương pháp thấu đáo. phần đông các môn học và các đồ án trải nghiệm với sinh viên mới chỉ đạt tới ngưỡng của những khái niệm. Trong khi, thiết kế đô thị lại là một phạm trù vừa bắt buộc có một tầm nhìn chiến lược, lại vừa phải vô cùng cụ thể đến từng viên gạch của hệ đường đô thị. Vậy khiến sao đây! Khi đội ngũ những con người này là lực lượng cốt lõi để tạo nên hình ảnh đô thị của chúng ta. Kinh phí dành cho những chuyến trải nghiệm, học hỏi kinh nghiệm trong các đô thị tại nước không tính, cũng không đến lượt những người hàng ngày phải trực tiếp làm cho tư vấn thiết kế, thi công xây dựng nhà phố hay trực tiếp thụ lý hồ sơ thẩm thông qua. Phần lớn dành cho chuyến đi của các lãnh đạo - những người không trực tiếp với những công việc này! kết quả là, cảm xúc và kiến thức của người được xem, không thể chuyển hóa được vào trong các đồ án quy hoạch đô thị của chúng ta.